Windenergie

N.B Informatie op omgekeerd chronologische volgorde; het meest recente bericht staat dus bovenaan.

 

Nieuwsbrief juni 2023

Minimumafstand windmolens tot bebouwing groot probleem voor energieplannen college

Ondanks de beperking van de bouwhoogte (100 meter) in een ruime cirkel rond het vliegveld Hilversum, die de locaties voor windmolens van 240 meter bij Maartensdijk flink beperkt,* gaat het college door met de zoektocht naar geschikte plaatsen in De Bilt. ,,Het college onderzoekt op dit moment locaties tot 1 kilometer links en rechts van A27 en A28 in onze gemeente. We hebben de provincie gevraagd deze te toetsen op milieueffectrapportage (plan-MER red).”

Uit de afbeelding blijkt dat er dan in feite slechts enkele plaatsen over: in de smalle strook tussen de Koningin Wilhelminaweg, de aansluiting N234 en de spoorlijn (zie foto ), ten noordwesten van het tankstation De Haan, en het gebied ten westen van het Prinsenlaantje.
Maar ook daar zijn de mogelijkheden beperkt, zo niet afwezig. Immers: als je de minimumstand van 300 meter tussen molens en bebouwing aanhoudt die onderzoeksbureau Bosch & van Rijn noemt, dan is plaatsing van windmolens niet realistisch. Lees verder op de volgende pagina

Wethouder doet poging:toch turbines hoger dan 100 meter bij Maartensdijk

Wethouder Hagedoorn (energietransitie & duurzaamheid) van de Bilt accepteert nog niet dat de nabijheid van vliegveld Hilversum plaatsing van windmolens hoger dan 100 meter onmogelijk maakt. Hij zei in antwoord op vragen van raadslid Peter Schlamilch (Forza De Bilt): Wij hebben aan gedeputeerde staten van provincie Noord-Holland - het bevoegd gezag voor het vliegveld - hierover vragen gesteld: “Graag vernemen wij van u welke restricties van toepassing zijn rond het vliegveld Hilversum op het grondgebied van de gemeente De Bilt’ en ‘daarnaast vernemen wij graag op welke wijze er van deze restricties afgeweken kan worden”.
De uitlatingen van Hagedoorn lijken in tegenspraak met wat een woordvoerder van de gemeente De Bilt vorige maand in het Algemeen Dagblad zei: ,,Het college heeft kennis genomen van de beantwoording door de provincie [Noord-Holland]. Het college wilde graag een uitspraak van het bevoegd gezag voor een overzicht van mogelijkheden in onze gemeente. Dit antwoord geeft in elk geval duidelijkheid.”
Hierbij moet worden aangetekend dat het voor de hand ligt dat een grotere afstand moet worden aangehouden, want:
-bij de 300 meter-norm beroept men zich op een advies van het RIVM, dat dateert uit de tijd waarin men uitging van turbines van 170 meter, en waarin er nog geen sprake was van molens van 240 meter.
- In een notitie van de Rijksdienst voor ondernemend Nederland (januari 2021) wordt de geluidshinder op 550 meter van Lnight 41 dB(A) en Lden 47dB(A) als grenswaarde gesteld: dat is de norm die op dit moment vaak door gemeentelijke en provinciale overheden gebruikt wordt.-uit steeds meer onderzoek blijkt dat windturbines ernstige hinder, en zelfs gezondheidsschade opleveren voor omwonenden. Audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum spreekt zich duidelijk uit over de minimale afstand die windmolens tot bebouwing zouden moeten hebben: ‘Er staan in Nederland veel windmolens van 50 meter hoog. Ze zijn niet erg effectief, maar kunnen ook niet veel kwaad. Die kun je volgens Jan de Laat zonder problemen op een afstand van 500 meter van een woonwijk plaatsen. Maar zodra ze hoger worden, moet je de afstand vergroten. Daar wordt in Nederland nog geen rekening mee gehouden.’
De laat wijst er verder op dat Denemarken en enkele andere landen hebben ze wel een stelregel die betrekking heeft op de hoogte: de afstand tot de bebouwde kom is ongeveer 10 keer de hoogte van de turbine. Dus als er turbines gepland staan met een tiphoogte van 150 meter, dan moet de afstand tot de bebouwde kom 1500 meter zijn.
-overigens komt minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) dit jaar nog met   nieuwe algemene omgevingsregels voor windturbines.

Ten zuiden van Maartensdijk

Ten zuiden van de Nieuwe Wetering en ten zuiden van Westbroek zouden er nog enkele locaties in aanmerking komen:
-Nieuwe Wetering; vanaf het geplande zonnepark Voordaan tot het bos Beukenburg
-Noorderpark; daarbij moet worden aangetekend dat het hier om een ganzenrust- en foerageergebied gaat.
Maar ook bij deze locaties geldt dat als de minimumafstand tot bebouwing groter wordt dan 500 meter – wat volgens ons zeer waar-schijnlijk is – plaatsing niet meer mogelijk is.
* Alleen turbines met die hoogte leveren voldoende energie op, waarbij moet worden aangetekend dat Maartensdijk in een relatief windluw gebied ligt, waardoor het rendement lager is dan elders.

 

December 2022

Artikel in Vierklank over
plaatsing windmolens Maartensdijk

In de Vierklank van 21 december stond een groot verhaal waarin onze stichting de problemen aan de orde stelde waarmee de gemeente De Bilt kampt op het gebied van windenergie. Op de eerste plaats omdat de twee locaties die men op het oog had voor windmolens langs de A27 afvallen vanwege de nabijheid van het vliegveld Hilversum. Er mag er op die plekken maar tot 100 meter tiphoogte gebouwd worden. En molens van die beperkte hoogte leveren te weinig energie op. Ten tweede omdat er steeds meer onderzoek wordt gedaan waaruit blijkt dat windturbines ernstige hinder, en zelfs gezondheidsschade opleveren voor omwonenden. (Zie elders in deze nieuwsbrief.) Wij hebben B&W en gemeenteraad van De Bilt daar eerder al op gewezen, maar met uitzondering van Forza is er nooit één reactie op gekomen. Lees hier het artikel in de Vierklank

November 2022

Nieuwe barrière voor
plaatsing windmolens Maartensdijk

De aanwezigheid van vliegveld Hilversum legt grote beperkingen op aan de maximale hoogte van windturbines die ten noorden en zuiden van Maartensdijk gebouwd mogen worden. De tiphoogte van die molens zou vanwege het vliegverkeer niet hoger mogen zijn dan 100 meter.
Dat stelt Edwin Plug in de Biltsche Courant van 26 oktober. Hij verwijst naar het zogenoemde Luchthavenbesluit Hilversum, waarin veiligheidsregels staan waaraan vliegveld Hilversum en omgeving moeten voldoen.
Eén van die regels houdt in er dat er in een cirkel van 5100 meter rondom het vliegveld geen bouwwerken hoger dan 100 meter mogen komen. Die cirkel loopt ruim rondom Maartensdijk. De locaties waar B&W van De Bilt mogelijk windmolens willen plaatsen, vallen ook binnen die cirkel.
Forza De Bilt heeft onlangs vragen hierover gesteld aan wethouder Hagedoorn van (o.a.) energietransitie & duurzaamheid. Deze antwoordde tijdens de raadsvergadering van donderdag 20 oktober: 'Wij achten ons op dit moment niet in staat om deze vragen zorgvuldig en volledig te beantwoorden. Het zijn 14 vragen over een dik rapport van 14 bladzijden. Wij vinden dat wij de raad volledig moeten informeren en om dit op deze termijn voor elkaar te krijgen, dat achten wij onmogelijk.' De schriftelijke antwoorden zullen uiterlijk 20 november gegeven worden.
Voor alle duidelijkheid: molens met een tiphoogte van 100 meter leveren betrekkelijk weinig energie, zeker in een gebied als de omgeving van Maartensdijk waar relatief weinig wind is. In dat gebied kunnen überhaupt maar weinig molens geplaatst worden, vanwege de afstand tot de bebouwing en de hoogspanningslijn ten zuiden van het dorp. De vraag ligt dan ook voor de hand of de enorme (infrastructurele) investeringen die windmolens met zich meebrengen nog wel opwegen tegen de (energie)baten.

Juli 2022

Windmolens bij Maartensdijk:
Mogelijkheden en onmogelijkheden

Het bestuur van de Stichting Behoud Prinsenlaan heeft onlangs een brief gestuurd naar gedeputeerde Van Essen (Groen Links, energietransitie) en fractieleden van Provinciale Staten van Utrecht.
Aanleiding: de provincie voert de druk op gemeenten als De Bilt op om snel met plannen voor windenergie te komen. De gedeputeerde heeft zelfs aangekondigd om zelf locaties aan te wijzen als die plannen er niet snel komen.
In genoemde brief dringt SBP erop aan dat er bij het bepalen van locaties voor windmolens zorgvuldig gekeken wordt naar kwetsbare gebieden als Maartensdijk en omgeving, waar enkele van die 72 locaties liggen.
Immers: de ene locatie is de andere niet. Bij Maartensdijk is er maar heel weinig ruime voor molens. Die kunnen bovendien niet erg hoog worden, waardoor het rendement klein is, terwijl er ingrijpende ingrepen in het landschap nodig zijn.

Lees hier:
•de tekst van de brief.
• de reacties van gedeputeerde Van Essen en de fractie van Groen Links.

Nieuwsbrief juli 2022

Vereiste minimumafstand tussen
windmolens en bebouwing maakt
plaatsing langs A27 onmogelijk

Het nieuwe college van B&W zegt in het Coalitieakkoord: 'We gaan jaarlijks minimaal 20 GWh windenergie opwekken langs de A27 én A28, voor de precieze locaties doen we een verdiepend onderzoek, bijvoorbeeld wat betreft de normen en gezondheid.'
Let op: er staat dus niet dat ze pas worden geplaatst als genoemd onderzoek een positief resultaat heeft – ze komen er gewoon. De vraag is alleen nog waar en hoeveel. En dat terwijl het vorige college juist van plaatsing langs de A27 had afgezien!

Maar: er is geen onderzoek nodig om te kunnen constateren dat er langs de A27 ten noorden en zuiden van Maartensdijk gewoon te weinig plek is voor windmolens.
Want: om (onder meer) gezondheidsschade voor omwonenden te voorkomen is een minimale afstand bepaald tussen molens met een tiphoogte van ca. 170 meter en bebouwing. In een notitie van de Rijksdienst voor ondernemend Nederland (januari 2021) wordt de geluidshinder op 550 meter van Lnight 41 dB(A) en Lden 47dB(A) als grenswaarde gesteld: dat is de norm die op dit moment vaak door gemeentelijke en provinciale overheden gebruikt wordt.* Maar de verwachting is dat die – onder druk van onderzoekers die pleiten voor een veel grotere afstand – fors omhoog zal gaan. De regering heeft aangekondigd met een nieuwe norm komen – er wordt al gezegd dat die naar 1000 meter zal gaan. Dit om deze aan te passen aan de Duitse en Deense normering.

Als je bedenkt dat de afstand tussen de meest zuidelijke bebouwing van Hollandsche Rading en de meest noordelijke bebouwing van Maartendijk 1,4 kilometer is, en de afstand tussen Maartensdijk Zuid en de Nieuwe Wetering 1,2 kilometer,** dan is duidelijk dat er maar heel weinig molens tussen genoemde plaatsen kunnen staan als je ze langs de A27 wilt plaatsen. Voor een rijtje molens haaks op de snelweg geldt ongeveer hetzelfde. Ten zuiden van Maartensdijk zal overigens ook rekening moeten worden gehouden met de hoogspanningslijnen.***

Die paar molens zullen naar verhouding maar weinig energie opleveren, omdat het maar weinig zijn, èn omdat het in onze regio relatief weinig waait – zie de windkaart van Nederland.

We praten dan niet eens over de schade voor het landschap (vergeet ook niet dat er nieuwe infrastructuur - wegen, kabels - voor windmolens moeten worden aangelegd) en het milieu. Om een voorbeeld van dit laatste te noemen: aangrenzend aan de A27 op landgoed Persijn is er een grote ooievaarskolonie. Als er in de nabijheid daarvan een windturbine wordt geplaatst, is het maar afwachten hoeveel vogels zullen sneuvelen.
*Aan de randen van de bebouwde kom van de gemeente Houten, waar windmolens staan, worden deze normen al overschreden.
**Voor de afstand tussen de Nieuwe Wetering en de noordkant van Groenekan geldt hetzelfde.

Standpunt van de
Stichting Behoud Prinsenlaantje

Het bestuur van de Stichting Behoud Prinsenlaantje is van mening dat windturbines langs de A27 weinig zullen bijdragen aan het realiseren van de door de gemeente De Bilt energietransitie en slechts een symbolische betekenis zullen hebben. Ze zullen in elk geval schadelijk zijn voor het milieu en voor het landschap in de buurt van Maartensdijk. Onze overwegingen: de vereiste minimumafstand tussen windmolens en bebouwing maakt het plaatsen van voldoende aantallen molens onmogelijk. Om voldoende energie op te wekken zouden er molens van 240 meter moeten worden geplaatst, wat in het kader van de nieuwe regelgeving in verband met de gezondheid van omwonenden niet geoorloofd is.

Nieuwsbrief mei 2021

Geen windmolens
bij Maartensdijk,
maar de vragen blijven

Het college van B&W van De Bilt hebben besloten dat er een onderzoek komt naar de mogelijke plaatsing van windmolen langs de A28. Dat blijkt uit een voorstel dat aan de gemeenteraad is gedaan. Daarmee is plaatsing van turbines in de omgeving van Maartensdijk voorlopig van de baan.

Maar te hopen valt dat dat onderzoek zich concentreert op een aantal fundamentele vragen. De antwoorden die de gemeente in een onlangs rondgestuurde vraag- en antwoordenlijst naar aanleiding van een drietal bewonersbijeenkomsten over zonnevelden en windmolens heeft gegeven, laten twijfel ontstaan over de vraag of men zich wel voldoende bewust is van de problemen die windturbines met zich meebrengen:
-de gemeente gaat uit van een minimale afstand van 300 meter tussen windmolens en bewoning. Men beroept zich daarbij op een advies van het RIVM, dat dateert uit de tijd waarin er nog geen sprake was van molens van 240 meter hoog, terwijl de laatste tijd tal van deskundigen melden dat de gezondheidseffecten van die hoge molens een veel grotere afstand (minimaal 1000 meter) noodzakelijk maken.
-de windsterkte. Op de vraag of er in de omgeving van De Bilt wel voldoende windsnelheid is, luidt het antwoordt dat ‘de gemiddelde windsnelheid op de Utrechtse Heuvelrug lager ligt dan elders, en dat er juist daarom molens van 240 meter nodig zijn’.
Opvallend is dat wethouder Brommersma in haar voorstel aan de gemeenteraad schrijft: ‘Om de mogelijke overlast te beperken kiezen wij ervoor in dit gebied uit te gaan windmolens van beperkte hoogte (kleiner dan 150 meter*). Wij streven hiermee 20 gWh op te kunnen wekken.’
Wij tekenen daarbij aan: een windturbine met een as-hoogte van 135m en een tip-hoogte van 198 m levert tijdens vollast-uren 2854 kWh. Op land is dat gemiddeld 26% van de tijd en in De Bilt is de windcapaciteit-factor nog lager (ca.21%) Dus zo’n turbine levert binnen de gemeente De Bilt in optimale situatie ca. 5 gWh per jaar. Theoretisch zouden vier van zulke windturbines de nagestreefde 20 gWh kunnen leveren. De kosten zijn ca. € 2.000.000 per stuk. Daarbij zijn niet meegerekend de kosten van de infrastructuur (toegangswegen, leidingen en kabels).
In algemene zin kan volgens ons de vraag gesteld worden of het niet beter is in te zetten op het uitbreiden van het aantal windmolenparken op de Noordzee. Uit onderzoek blijkt dat elk kWh dat door een windturbine binnen de gemeente De Bilt wordt opgewekt, meer dan drie keer duurder is dan hetzelfde Kwh dat door een windmolen op zee geproduceerd wordt.Volgens de gemeente De Bilt is er op de Noordzee geen ruimte meer. Maar is dat wel zo? Op een kaart van de Noordzee van het Interdepartementaal Directeuren Overleg Noordzee staan ‘zoekgebieden’. Gebieden dus waar nu geen windmolenparken gepland zijn, die nog worden onderzocht.
*) Onduidelijk is of het hier gaat om de as­hoogte of de tip-hoogte.

 

Nieuwsbrief maart 2021

Geen windmolens mogelijk bij
grotere afstand tot huizen’

Tijdens de informatiebijeenkomst van 22 februari over windenergie kwam er veel commentaar van deelnemers op de 300 meter afstand tussen windturbines en huizen die de gemeente als uitgangspunt neemt. En er was kritiek op bureau Bosch en Van Rijn omdat het dat uitgangspunt klakkeloos heeft overgenomen voor zijn onderzoek. Het bureau gaf tijdens de bijeenkomst wel aan dat er bij afstanden van 400 of 500 meter veel minder plekken voor molens in de gemeente zijn, en bij nog grotere afstanden helemaal geen plekken meer.

Windenergie: veel vragen voor
B&W en gemeenteraad De Bilt

De Stichting Behoud Prinsenlaantje, de Stichting Behoud Slagenlandschap Maartensdijk-Oost, de bewonersorganisaties Maartensdijk-Zuid en De Nieuwe Wetering hebben de handen ineengeslagen en aan de gemeente De Bilt een reeks prangende vragen gesteld over de mogelijke plaatsing van windmolens rond Maartensdijk. Onder de titel ‘Bezint eer ge begint’, schrijven de vier: ‘Het is even gemakkelijk te beweren dat de molens er moeten komen (vanwege de sterk stijgende energiebehoefte in de toekomst), als dat ze ‘maar elders’ moeten worden neergezet. Ons standpunt is dat er eerst vooral veel belangrijke vragen moeten worden beantwoord, voor er ook nog maar een vervolgonderzoek naar welke locatie dan ook kan worden gestart.’
De vragen gaan over:

• de hoeveelheid wind die er gemiddeld ten oosten, zuiden en noorden van Maartensdijk is – is die wel voldoende is de gewenste hoeveelheid energie op te wekken? Zie de windkaart van Nederland, hieronder.
• de gevolgen van molens milieu, gezondheid van mensen, flora en fauna;
• de infrastructuur die nodig is: nieuwe toegangswegen voor zwaar transport, kabels en leidingen, en het onderhoudsverkeer
• de impact van molens met een tiphoogte van 240 meter voor het kwetsbare, kleinschalige slagenlandschap
• de mogelijke overlast van windturbines voor bewoners, recreanten en toeristen
• de keuze voor mogelijke alternatieven: clustering van windmolens op andere plaatsen in de regio waar meer wind is, en deelname aan windenergieprojecten elders, bijvoorbeeld op de Noordzee.

De gemeente is bezig met bewoners-bijeenkomsten, waarbij onder meer de mogelijke locaties voor windmolens aan bod komen, zoals aangegeven in een onderzoek dat bureau Bosch en Van Rijn verrichtte in de opdracht van de gemeente. Naar twee locaties wordt vooral gekeken: tussen de Nieuwe Wetering en Groenekan, en ten noorden van de Nieuwe Wetering in een lijn die vanaf de A27 parallel aan de provinciale weg N234 naar het oosten loopt, tot voorbij het Prinsenlaantje.

De afbeelding hierboven komt uit het onderzoeksrapport van Bureau Bosch en Van Rijn. De lichtgroene gebieden leveren ‘geen belemmeringen’ op voor windmolens; ze liggen ten noorden en zuiden van de Nieuwe Wetering. Het oranjegebied bij cijfer 2 is het gebied tussen Maartensdijk en Hollandsche Rading, daar zijn ‘zachte belemmeringen’.
Dat geldt ook voor nr.1: Maartensdijksche Bosch Noord, dat reikt tot aan de Hilversumse golfclub, en voor de bossen ten noorden van  de N234
Klik hier voor het integrale rapport 'Ruimtelijk haalbaarheidsonderzoek windenergie gemeente De Bilt .

Nieuwsbrief december 2017

Windmolens langs de A27?
'Dialoogavond' inventariseert voors en tegens.

Op 5 oktober vond in het gemeentehuis een 'dialoogavond' plaats over de mogelijke toepassing van windenergie in de gemeente De Bilt en over de wijze waarop draagvlak bij de bevolking kan ontstaan.Initiatiefnemer was raadslid Werner de Groot (CDA).
Er werd onder meer gesproken door vertegenwoordigers van BENG (Bilt Energie Neutraal Groep) en NMU (Natuur en Milieufederatie Utrecht), en ook de verantwoordelijke wethouder Bommersma (Groen Links) was aanwezig.Uitgangspunt voor de discussie was het beleidsvoornemen van de gemeente om in 2030 energieneutraal te zijn. Over de mogelijke rol van windenergie hierbij werden standpunten uitgewisseld en tal van problemen benoemd.
Zoals:

• grote molens (ruim 100 meter) zorgen voor geluidsoverlast en landschapsvervuiling en zijn schadelijk voor vogels
• wegen de kosten wel op tegen de opbrengsten?
• is de gemeente De Bilt 'wind technisch' gunstig gelegen?

Opvallend was de bijdrage van de Natuur en Milieufederatie Utrecht. Deze vindt dat de gemeente De Bilt niet aan plaatsing van windmolens ontkomt, vooral wanneer blijkt dat er bij de bevolking draagvlak voor zou zijn. Molens zijn weliswaar een aanslag op het landschap, maar het behalen van de energiedoelstellingen is, volgens NMU, belangrijker.

Standpunt SBP:
SBP is van mening dat het exploiteren van windmolens is ons gebied schadelijke gevolgen geeft aan de omwonenden, vogels en het landschap. De exploitant en de grondeigenaar zullen de enigen zijn die van de windmolens profijt hebben. SBP is derhalve van mening dat de gemeente beter kan participeren in de exploitatie van windmolenparken op zee om haar doelstellingen te halen.